Tiền đình là hệ thống giác quan góp phần vào cảm giác về thăng bằng và định hướng không gian giúp cho phối hợp hoạt động với duy trì tư thế thăng bằng.
Các biểu hiện của Rối loạn Xử lý Cảm giác về Tiền đình/thăng bằng của trẻ từ 3 tuổi trở lên:
- Phản ứng rất tiêu cực (sợ, hoảng hốt, chống đối…) dù với các chuyển động bình thường;
- Tỏ ra không thích các hoạt động thể chất như chạy, đạp xe, nhảy múa; hoặc thận trọng, ngần ngại không dám mạo hiểm (nhất là các chuyển động mới); hoặc cảm thấy sợ hãi, tránh né các sân chơi, phòng tập thể thao, cầu thang; hoặc tránh các trò chơi ngoài sân (đu, cầu trượt, vòng xoay, khu vui chơi); hoặc tránh các trò chơi đòi hỏi phải vận động nhiều
- Tránh những hoạt động thăng bằng; hoặc gặp khó khăn trong việc duy trì tư thế thăng bằng (đứng hoặc ngồi); hoặc luôn sợ ngã; hoặc tỏ ra không thoải mái lên xuống cầu thang, hoặc phải bám vào tường hoặc lan can/tay vịn
- Rất căng thẳng và cứng nhắc để tránh thay đổi vị trí/tư thế của đầu; hoặc né tránh những thay đổi tư thế của cơ thể, trông cứng nhắc, thận trọng; hoặc chuyển động chậm rãi, cẩn thận; hoặc thích các hoạt động ngồi hơn là các hoạt động vận động
- Có vẻ vội vàng trong các hoạt động đòi hỏi khả năng giữ thăng bằng
- Khó duy trì sự chú ý vào việc đang làm vì phải dồn nhiều năng lượng vào việc giữ thăng bằng
- Khi quay sang bên thì quay cả người (không thể chỉ xoay mỗi đầu); hoặc khó khăn khi nghiêng đầu hoặc cúi để gội đầu (như không chịu cúi xuống hoặc chỉ cúi một chút…); hoặc gặp khó khăn khi thay đổi tư thế đầu cúi xuống bồn rửa mặt để nhổ kem đánh răng, cúi xuống đi giầy/tất
- Gặp khó khăn khi thay đổi trọng tâm để giữ thăng bằng trong một tư thế mới (như tư thế cúi xuống để lau khô bàn chân, để đi giầy dép); hoặc gặp khó khăn với việc duy trì thăng bằng trong khi mặc quần áo (như duy trì tư thế thăng bằng để đưa chân xỏ ống quần)
- Cảm thấy sợ hãi nếu như chân không chạm đất (như sợ ngồi trên bồn cầu mà chân không chạm đất…)
- Có hành vi kích thích với đầu để duy trì sự chú ý (như hơi lắc lư đầu trước khi làm và thỉnh thoảng lắc trong lúc tập trung làm việc gì)
- Gặp khó khăn khi dõi theo vật hoặc dễ mất dấu khi đang đọc sách
- Né tránh đi xe ô tô, xe buýt, đặc biệt khi đi ngược chiều vì mắt không thể xử lí được thông tin về chuyển động; Dễ cảm thấy chóng mặt khi đi ô tô, thang máy, máy bay, thang cuốn;
- Chống đối các trò chơi bị lộn ngược đầu
- Có thể bị chóng mặt khi quan sát các bạn khác
- Cảm thấy lo lắng trong một môi trường toàn chuyển động (như biểu hiện trẻ đứng sát tường trong môi trường đó…)
- Có vẻ không để ý hoặc không nhận ra là bản thân đang bị di chuyển
- Khi đã bắt đầu thì đu quay rất lâu hoặc tự xoay tròn mà không chóng mặt; hoặc có vẻ không biết khi nào đu quay là đủ/chóng mặt và cứ tiếp tục tới khi kiệt sức
- Có vẻ không để ý tới cảm giác ngã hoặc mất thăng bằng, không tự bảo vệ tốt; hoặc thường ngã khỏi ghế khi đang ngồi, hoặc ngã khi đang chuyển động/đang đứng
- Dễ bị mất tập trung, rối trí khi xoay đầu hoặc đổi hướng cơ thể
- Gặp khó khăn khi thay đổi trọng tâm để giữ thăng bằng trong một tư thế mới
- Tìm kiếm những hoạt động chuyển động nhanh và mạnh
- Thích các hoạt động như xoay tròn, nhảy, leo trèo, bật nảy, chạy liên tục; hoặc xoay hoặc lắc đầu; hoặc thích đu thật cao và/hoặc thật lâu
- Liên tục thay đổi tư thế hoặc vị trí khi ngồi; hoặc khó ở yên 1 chỗ; hoặc người ngó ngoáy; hoặc liên tục chuyển động dù đang có việc làm (mặc quần áo, ăn…); hoặc tự tạo ra chuyển động bằng cách lắc lư người
- Mạo hiểm, liều lĩnh (VD: thích đạp xe thật nhanh đâm va, hoặc nhảy từ trên cao xuống); hoặc mạo hiểm một cách không cần thiết khi chơi các trò chơi vận động hoặc khi ở trong phòng tập thể thao
- Thích các tư thế lộn ngược
- Thèm được vận động thường xuyên; hoặc rất thích giải lao giữa giờ để vận động; hoặc nhu cầu vận động lớn
- Khó điều chỉnh cơ thể phù hợp khi chuẩn bị đổi tư thế
*******
Thông tin về các khóa học hỗ trợ xử lý rối loạn cảm giác, hỗ trợ phát triển cảm giác và vận động có tại đây (nếu muốn tham gia bạn có thể đăng ký tại đó luôn): https://dcon.edubit.vn
Bạn có thể nhắn tin tới một trong các kênh hỗ trợ sau:
– Nhắn tin zalo tới Công ty TNHH Kết nối Năng động Việt https://zalo.me/3211480926470947675
– Nhắn tin tới fanpage Kết nối Năng động Việt https://www.facebook.com/profile.php?id=100063348242028
