Khó khăn của người tự kỷ khi chuyển tiếp/chuyển đổi (từ môi trường này sang môi trường khác, từ hoạt động này sang hoạt động khác) đã được nói đến từ lâu. Các nguyên nhân có thể do nhu cầu cần dự đoán trước việc xảy ra, hoặc khó khăn trong việc hiểu hoạt động nào sẽ diễn ra kế tiếp, hoặc khó khăn do mô hình hành vi bị gián đoạn.
Và vận động cũng có thể là một trong các nguyên nhân dẫn đến khó khăn khi chuyển đổi đó.
Vận động có nhiều cách phân loại (vận động tinh-thô-trung bình, vận động tầng thấp-trung bình-cao-trong không gian) thì còn được phân loại theo: vận động cơ bản (basic movements) và vận động chuyển tiếp (transitional movements).
– Vận động cơ bản đem lại sức mạnh về nền tảng khi đầu và cơ thể trong vị trí ổn định, mặt đất hỗ trợ cơ thể tại ít nhất 3 điểm để giữ cơ thể ổn định, phân bố dàn đều trọng lượng cơ thể. Có thể kể đến các vận động như nằm ngửa chơi, nằm sấp, bò trườn, bò 4 điểm-6 điểm, đứng vịn, bước đi. Những vận động này đem lại cảm giác ổn định, được bảo vệ và an toàn.
– Vận động chuyển tiếp là khi cơ thể không có sự ổn định hoặc đang chuyển từ một tư thế ổn định này sang 1 tư thế ổn định khác (lăn, chuyển từ nằm sang ngồi, leo trèo lên bàn ghế, chuyển từ lom khom sang đứng thẳng).
Nếu vận động chuyển tiếp được phát triển tốt thì chúng sẽ trở thành cầu nối để dễ dàng chuyển từ cảm giác ổn định sang cảm giác bất ổn định, cần sự thăng bằng. Vì vậy đầu tiên nên hỗ trợ để trẻ có được cảm giác ổn định và an toàn (điều này sẽ khó nếu trẻ gặp rối loạn cảm giác và vận động), sau đó dạy/giúp đỡ trẻ thực hiện các vận động chuyển tiếp để trẻ có thể làm một cách thoải mái, tự tin mà không bị ngã/chấn thương/sợ hãi.
Nếu sự phát triển vận động có khó khăn ở đâu đó (như chưa thiết lập được sự ổn định, an toàn; từng có trải nghiệm xấu với các vận động chuyển tiếp như thực hiện không trơn tru, bị ngã, bị đau…) thì sợ hãi và ám ảnh sẽ cản trở sự phát triển sau này mà ta có thể quan sát thấy như khó khăn chuyển tiếp giữa các giờ học, từ môi trường/tình huống này sang môi trường/tình huống khác… vì trẻ đã thiếu mất trải nghiệm tích cực đối với các vận động chuyển tiếp trong giai đoạn trước đó.
